Shillong – Ka Mang Tyngka jong ka Iingdorbar Thaw Ain ka Jylla kaba la long myn ha ka 23 tarik u Lber 2023 ka Iing ka l p99a wànrah ka jingiatai na ka bynta ka jinglut ph6 ban pyndonkam na ka bynta u snem 2023-2024 ia kaba la wànrah da u Myntri ka Tnad Pla Tyngka ka Jylla u Conrad K Sangma uba dei ruh u Myntri Rangbah ka Jylla. Ia katei Mang Tyngka u Myntri Rangbah u iathuh ha Iingdorbar Thaw Ain bad pynsngew ia ki nongshong shnong kiba don 38 lak ngut. U Çonrad K Sangma u iathuh ba ka Iing baroh kawei ka pdiang ban iatai ia ka mang tyngka kaba 1592 klur kaba long na ka bynta jong u snem 2023-2024 ha kaba kumba 3.42 percent ka dei na ka Gross State Domestic Product lane ka GSDP Haba wanrah iaki rukom pyntrei iaki kam bapher bapher kaban long arshah iaka Gross State Domestic Product kaban pynmih haduh 80,000 klur tyngka ha u snem 2027-28 bad ka jylla Meghalaya kan pdiang iaka 10 billion dollar U Myntri Rangbah ha katei ka mang tyngka kaba u la wanrah u la pynpaw ruh ba ka sorkar kan ialeh ban thaw iaki lad ki lynti na ka bynta ban pynioh haduh 5 lakh ki kam bapher bapher da kaba yn kham pynleit jingmut haka kam rep kam riang, ka jingnang jingtip, ka sengkam sengjam bad ki kam jngohkai pyrthei. Shuh shuh u la pynpaw ruh ba ka Gross State Domestic Product jong ka jylla la pynmang 41.779 klur tyngka ha kane ka snem, bad na ka bynta ka snem ka ban wan pat iaka GSDP la khmih lynti ban kyntiew shuh shuh sha ka 46.600 klur tyngka ka ba long ka jingkyntiew kaba haduh 11.5 percent.U la bynrap ruh da kaba pyntip ba ka jingmih lane ka ioh ka kot jong ka jylla ka lah nangkiew bad sngew ioh mynsiem ban nangiaid shakhmat ban pyndep iaki kam kiba bunbah kaba la pynhiar iaka ioh ka kot haka jingwan jong ka khlam, ka jingkiew ka ioh ka kot ha u snem 2018 haduh 2023 ka long 6.75 percent U Myntri Rangbah u la ong ruh ba ka Umroi Airport haduh mynta ka la lah ban pyniaid iaki liengsuin sha ki 9 tylli ki nongbah kiba kynthup iaka Kolkata bad ka Delhi watla kata ruh u la ong ba ka jingpyntreikam ia katei ka kad lieng suin ka dang iaid bad ka Airport Authority of India bad kiwei pat ban ban nanglah shuh shuh ban pynheh ia katei ka kad liengsuin. Ka jingioh lum pisa baroh lang ka kot T. 21,781 klur ha kaba ka revenue receipt la mang T. 19,414 klur bad ka capital receipt la mang T. 2,366 klur, ong u Conrad ha ka jingkren maitphang ia ka mang tyngka.Lait noh ia ka jingshim kylliang ba T. 2,339 klur, ka jingioh lum baroh lang la khein ba kan kotT. 19.442 klur, ula ong haba bynrap ba ka jingpynlut baroh lang la khein ba kan kot T. 22,022 klur ha kaba ka revenue expenditure ka long T. 17,186 klur bad ka capital expenditure ka long T. 4836 klur.Kat kum ka jingong u Myntri Rangbah uba bat ia ka Tnad Pla tyngka, ka jingkhein antad jong baroh ka jingpynlut kan kot T. 21,034 klur lait noh ka jingsiew ia ka ram kaba kot T. 988 klur.Ula ong ba ka jingsiew sut na ka bynta u snem 2023-2023 la khein antad b aka kot T. 1,169 klur bad ka jingsiew ia ka baibam tynmen (pension) ka long T. 1,794 klur.“Namar kata, nga wanrah ia ka mang tyngka jong u snem 2023-2024 kaba duna pisa T. 1,592 klur, kaba long 3.42 % jong ka GDSP” ong u Conrad.Haba ai sngewbha ia kane ka mang tyngka sha ki paidbah ka Jylla, u Myntri Rangbah ula ong “Nga kwah ban pynman ia kane ka mang tyngka kum ka mang tyngka u paidbah”.Ula iai ban ia ka jingkular ban pynkylla ia ka Meghalaya kum kawei na ki top 10 na ki Jylla hapoh ka Ri shuwa u snem 2032, haba ka Jylla kan rakhe ia ka diamond jubilee jong ka jingioh Jylla la ka jong bad ong “Ka thong ka long ba ngin long napdeng ki 10 tylli ki Jylla ba hakhlieh duh ha ka liang ka GDP bad ka roi ka par. Ryngkat lang, ngin iakhun ban tei ia ka Jylla kaba kiew irat bad kaba kmen”.Haba kren ia ka thong ba kongsan eh ha ka roi ka par jong ka sorkar MDA-2 ka ban sa pyntreikam hakhmat eh ha kine ki san snem ban wan, u Conrad ula ong “Ngin wanrah ia ki policy bad ki prokram ban kyntiew arshah ia ka GSDP sha ka T. 80,000 klur hapoh u 2027-2028 bad mynta ia ka Meghalaya ka 10 billion-dollar economy ne ban kyntiew ia ka ioh ka kot sha ka 10 billion dollar. Ka jingpynleit jingmut kan long ha kaban kyntiew ia ka jing pynlut na ka Sorkar bad ka jingkynshew shimet lyngba ka kam khaii, kam jngohkai, ka rep ka riang bad kiwei kiwei”.U Conrad ula ong ba ka Sorkar kan trei borbah ruh ban kyntiew arshah ia ka jingiohkamai ki nongrep na ka bynta ki 6 lak tylli ki longiing ha ki jaka nongkyndong, ban kynjoh ia ka zero infant and maternal mortality (jingbym don ba iap shuh ki Khunlung ba kha bad ki Kmie ba kha Khun) da kaba pynthikna ba kin leit kha khun ha ki jaka sumar, ban pynthikna ba baroh ki khynnah kin ioh ia ka lad ba biang eh ba kin khie kin san ha ka rukom kaba dei bad ban aikam ia 5 ngut ngut ki samla haba pynleit jingmut haki kam rep kam riang, digital service, sengkam lajong bad ka kam jngohkai.